Self Portrait with Bandaged Ear - 1889
The Starry Night - 1889
Still Life - Vase with Fifteen Sunflowers - 1888
Vincent Willem van Gogh (1853 - 1890) là một họa sĩ hậu ấn tượng người Hà Lan, được xem là một trong những nghệ sĩ có ảnh hưởng sâu rộng nhất trong lịch sử nghệ thuật phương Tây. Sinh ra tại Zundert, Hà Lan, ông là con trai của một mục sư Tin Lành và lớn lên trong môi trường tôn giáo nghiêm khắc. Trước khi trở thành họa sĩ, van Gogh từng làm nhiều nghề như giáo viên, nhân viên bán tranh và truyền giáo.
Van Gogh bắt đầu vẽ tranh một cách nghiêm túc từ năm 27 tuổi và trong vòng 10 năm, ông đã tạo ra một khối lượng tác phẩm đồ sộ. Trung bình, ông hoàn thành một tác phẩm mới mỗi 36 giờ, một con số ấn tượng cho thấy sự cống hiến và đam mê mãnh liệt với nghệ thuật.
Van Gogh phải đối mặt với nhiều vấn đề về sức khỏe tâm thần, bao gồm trầm cảm, ảo giác và động kinh. Một trong những sự kiện nổi tiếng nhất là khi ông cắt một phần tai trái của mình sau một cuộc cãi vã với họa sĩ Paul Gauguin. Sau đó, ông tự nguyện nhập viện tại Saint-Paul-de-Mausole, nơi ông sáng tác bức tranh nổi tiếng The Starry Night.
Mối quan hệ giữa Vincent và người em trai Theo là một trong những mối quan hệ anh em nổi tiếng nhất trong lịch sử nghệ thuật. Họ duy trì liên lạc thường xuyên qua hàng trăm bức thư, trong đó Vincent chia sẻ về quá trình sáng tác, cảm xúc và triết lý nghệ thuật của mình. Những bức thư này không chỉ là tài liệu quý giá về cuộc đời van Gogh mà còn là nguồn cảm hứng cho nhiều người yêu nghệ thuật.
Starry Night Over the Rhone - 1888
"Starry Night Over the Rhone" được Vincent van Gogh vẽ vào tháng 9 năm 1888, khi ông sống tại Arles, miền Nam nước Pháp. Khác với "The Starry Night" (1889) được vẽ sau này tại trại tâm thần Saint-Rémy, bức tranh này thể hiện một vẻ đẹp lãng mạn, thanh bình - khắc họa sông Rhone dưới ánh sáng lung linh của thành phố và bầu trời sao đêm mộng mơ.
Dù bức tranh tràn đầy ánh sáng và vẻ đẹp đêm, nhưng sự lặng lẽ bao trùm không gian mang theo nét cô tịch rất “Van Gogh”. Cặp tình nhân nhỏ bé giữa vũ trụ rộng lớn có thể gợi đến khát vọng tìm kiếm sự kết nối trong một thế giới mênh mông, xa cách.
"Starry Night Over the Rhone" không chỉ là một kiệt tác thị giác mà còn là biểu tượng cho khả năng “nhìn thấy cái đẹp vượt lên hiện thực” của Van Gogh. Bức tranh thể hiện khả năng kỳ diệu của ông trong việc chuyển hóa những điều bình thường - một đêm bên sông thành một khoảnh khắc siêu thực, đầy thi vị và thiêng liêng.
Đây là một trong những bức tranh tiêu biểu nhất cho giai đoạn cuối sự nghiệp của Van Gogh - khi ông chuyển từ những ám ảnh nội tâm sang mô tả mãnh liệt thiên nhiên xung quanh như một liệu pháp chữa lành.
Van Gogh từng viết:
"Tôi vẽ với trái tim hơn là với con mắt."
Và Wheat Field with Cypresses là một minh chứng mạnh mẽ cho điều đó.
Ở châu Âu, cây bách thường tượng trưng cho sự chết chóc và linh thiêng. Tuy nhiên, trong tranh của Van Gogh, cây bách không còn mang ý nghĩa u ám mà là biểu tượng của sức mạnh, sự sống vươn lên và niềm hy vọng siêu hình. Cánh đồng lúa mì gắn liền với ý niệm về sự sinh tồn, mùa gặt và chu kỳ tái sinh của cuộc sống như một đối thoại giữa sự sống và cái chết.
Bức tranh không chỉ là một cảnh quan nông thôn nước Pháp mà còn là bản giao hưởng thị giác giữa nội tâm và thiên nhiên. Ở đây, Van Gogh không miêu tả thiên nhiên theo cách hiện thực, mà tái cấu trúc nó bằng cảm xúc và tâm lý, tạo nên một thế giới sống động, linh hồn.
Prisoners Exercising (Prisoners Round) - 1890
Van Gogh thực hiện tác phẩm này chỉ vài tháng trước khi ông qua đời. Trong giai đoạn sống tại bệnh viện tâm thần, ông không thể ra ngoài nhiều để vẽ phong cảnh thiên nhiên như trước. Thay vào đó, Van Gogh thường mượn hoặc được gửi tặng các bản in của các nghệ sĩ khác (như Doré) để “chuyển thể” lại bằng ngôn ngữ hội họa riêng. Prisoners Exercising là một trong số đó, bức tranh này dựa trên bản in khắc gỗ của Gustave Doré, nhưng mang dấu ấn tâm lý và biểu cảm sâu sắc rất riêng của Van Gogh.
Những bức tường cao không có lối thoát và chuyển động vòng tròn vô nghĩa thể hiện cảm giác bị cầm tù trong chính tâm trí - một hình ảnh phản chiếu rõ rệt trạng thái tinh thần của Van Gogh cuối đời.
Các bước chân giống nhau, vô định, khiến ta cảm nhận được cuộc sống tù nhân như một chuỗi ngày kéo dài bất tận, không có thay đổi cũng giống như cảm nhận của người bệnh tâm thần đối với thời gian.
Dù đông người, nhưng không có kết nối. Tất cả là những cái bóng sống lặp lại và chính điều đó mới thực sự là nỗi sợ lớn nhất mà Van Gogh truyền tải.
Prisoners Exercising không phải là một tác phẩm gợi cảm xúc thẩm mỹ nhẹ nhàng, mà là một tiếng vọng nặng nề của một tâm hồn đang khát khao tự do giữa nhà tù vô hình của tâm trí. Bằng việc biến một bức tranh gốc của Doré thành một tác phẩm mang màu sắc cá nhân mãnh liệt, Van Gogh không chỉ tái hiện một cảnh vật, mà còn ghi lại một bản chẩn đoán thị giác về nội tâm con người - điều mà không nhiều họa sĩ có thể làm được với sức mạnh như ông.
The Potato Eaters - 1885
Van Gogh từng nói rõ rằng ông muốn vẽ những con người “ăn những thứ họ tự tay đào lên từ đất một cách trung thực và đầy cảm xúc.”
Tác phẩm thể hiện một gia đình nông dân nghèo đang dùng bữa tối đạm bạc với khoai tây - món ăn phổ biến của tầng lớp lao động nông thôn châu Âu cuối thế kỷ XIX. Đây không chỉ là một cảnh sinh hoạt, mà là một tuyên ngôn xã hội và đạo đức, thể hiện sự tôn trọng sâu sắc của Van Gogh với tầng lớp bị coi thường trong xã hội.
Đây không chỉ là bữa ăn, mà là lời tôn vinh tầng lớp lao động nông thôn, trong một thời kỳ mà nghệ thuật thường phục vụ thị hiếu thị dân hoặc giới tư sản.
Van Gogh quan niệm rằng nghệ thuật không cần tô vẽ sự giàu sang, mà phải chạm đến chân lý của đời sống thường nhật, dù khắc nghiệt hay tăm tối.
Những người ăn khoai tây không đáng thương, mà đáng kính bởi họ sống bằng lao động chính đáng và gìn giữ giá trị gia đình.
The Potato Eaters là một bản tuyên ngôn đầy thô ráp nhưng giàu nhân tính của Van Gogh. Nó không rực rỡ về màu sắc, cũng không đẹp theo tiêu chuẩn thị giác phổ thông, nhưng lại có sức mạnh nội tại dữ dội như một nắm đất nâu cứng cáp bóc trần sự thật về cuộc sống.
Bức tranh mở ra một lối đi riêng cho Van Gogh, đưa ông từ một họa sĩ học việc trở thành một trong những giọng nói nghệ thuật chân thật nhất của thế kỷ XIX.
Bạn có thể tham khảo một bài phân tích chuyên sâu, sâu sắc về tác phẩm The Starry Night - 1889 tại đây